Gynaecologie en verloskunde - Verwijdering baarmoeder (hysterectomie)

• Tijdens een totale hysterectomie verwijdert de arts de baarmoeder inclusief de baarmoederhals.
• Bij een gedeeltelijke (of subtotale) hysterectomie haalt de arts de baarmoeder weg, maar niet de baarmoederhals.

• De meest voorkomende reden om je baarmoeder weg te nemen zijn steeds weerkerende hevige bloedingen die niet verdwijnen met medicatiebehandeling. Zo’n zware, langdurige bloedingen zijn vaak het gevolg van goedaardige gezwellen (fibromen, myomen of vleesbomen genoemd). Meestal is er meer dan één soortgelijk gezwel te vinden in de baarmoeder waardoor de verwijdering van de gehele baarmoeder de beste oplossing is.
• Soms is een verzakking de reden voor een baarmoederoperatie. De steunweefsels die de baarmoeder op haar plaats houden, kunnen - meestal ten gevolge van zwangerschappen - zo verslapt zijn, dat de baarmoeder geheel naar beneden zakt, soms tot buiten de vagina. Gevolg zijn meestal klachten bij het plassen en/of de ontlasting, drukgevoel vaginaal of pijn.
• Het kan ook voorkomen dat bij een onderzoek van de baarmoeder het begin van een kwaadaardig proces wordt gevonden. In die gevallen biedt een operatie waarbij de baarmoeder wordt weggenomen de beste kans tot volledige genezing.

• Via de vagina: bij een vaginale hysterectomie verwijdert de arts de baarmoeder via de vaginale opening. Er is hierbij geen buikinsnede nodig en geen zichtbaar litteken.
• Via kleine sneetjes in de buik: bij een laparoscopische hysterectomie maakt de arts één of meerdere kleine sneetjes in de onderbuik. Via deze openingen brengt hij een camera en instrumenten in om de ingreep uit te voeren. De baarmoeder wordt losgemaakt en zal vaginaal verwijderd worden. Dit wordt beschouwd als een minder ingrijpende methode dan een openbuikoperatie, met een kortere hersteltijd.
• Via een openbuikoperatie: bij een abdominale hysterectomie maakt de arts een grotere snede in de onderbuik om zo toegang te krijgen tot de baarmoeder. Deze ingreep wordt vooral nog uitgevoerd bij extreem grote baarmoeders of wanneer er veel vergroeiingen zijn in de buik.

• Voor een hysterectomie word je meestal de ochtend van de ingreep in het ziekenhuis opgenomen. Je komt nuchter toe in het ziekenhuis, dat wil zeggen dat je minstens zes uur niet hebt gegeten, gedronken of gerookt.
• Je brengt eventuele uitslagen van onderzoeken mee die via de huisarts of tijdens een vooropname zijn uitgevoerd.
• Je zal geschoren worden.
• Tandprothesen, juwelen en nagellak moet je verwijderen.
• Je wordt naar de operatiezaal gebracht waar je een infuus krijgt en waar de anesthesist je zal verdoven.
• Als je goed wakker bent en de pijn onder controle is, word je teruggebracht naar je kamer.

• Je verblijft twee tot vijf dagen in het ziekenhuis.
• Ongeveer vier à zes weken na de operatie vindt een controleonderzoek plaats bij je gynaecoloog.
• Geef je lichaam de kans om zich ‘rustig’ te herstellen na een baarmoederoperatie. Het herstel na een operatie loopt bij iedereen anders. Luister naar je lichaam: forceer niets, maar bouw je conditie langzaam weer op. De eerste weken beperk je je best tot wat licht huishoudelijk werk. Vooral niets zwaar optillen. Wandelen kan geen kwaad, maar loop niet te ver. Dat geldt ook voor fietsen.
• De genezing van de wonde duurt ongeveer vier à zes weken. Dit geldt zowel voor vaginale wonden als buikwonden. Douchen is geen probleem. Seksuele betrekkingen worden afgeraden tot aan de nacontrole.

Verwijdering van de baarmoeder zorgt voor vermindering of verdwijnen van je klachten, maar heeft nog een aantal andere gevolgen. Sommige consequenties ervaar je misschien als een opluchting, anderen daarentegen als ingrijpend.

• Menstruatie: na de operatie houdt de menstruatie op. Sommige vrouwen houden wel de cyclus gerelateerde klachten zoals humeurigheid, vocht vasthouden, puistjes, gespannen borsten.
• Zwangerschap: je kan na de operatie niet meer in verwachting raken. Gebruik van voorbehoedsmiddelen is overbodig. De zaadcellen blijven namelijk achter in de vagina en kunnen niet meer via de baarmoeder en eileiders de eicel bereiken.
• Uitstrijkje: als de baarmoeder in haar geheel is verwijderd, is het baarmoederhalsuitstrijkje – dat gemaakt wordt om baarmoederhalskanker in een vroeg stadium op te sporen – meestal overbodig geworden.
• Menopauze: ben je nog niet in de menopauze, dan worden de eierstokken meestal nog niet verwijderd. Als je eierstokken tijdens de operatie wel verwijderd worden, kan je in de menopauze terecht komen. Je kan dan klachten ervaren als opvliegers of het droger worden van je vagina. Heb je vragen hierbij? Dan kan je een afspraak maken in onze menopauzekliniek.