Pijn is een signaal vanuit ons lichaam om ons te laten weten dat er iets mis is, bv. wegtrekken handen van een hete kookplaat. Als we geen pijn zouden voelen, zouden we ons constant kwetsen en wonden of breuken niet voelen. Daardoor zouden we onszelf zodanig beschadigen en niet lang overleven. Pijn is dus levensnoodzakelijk.
Onze hersenen hebben twee pijnsystemen:
Lateral pathway
Lateral pathway is een systeem dat pijn registreert en prikkels krijgt vanuit de perifere gebieden (bv. de huid, de darmen, de spieren ...) via het ruggenmerg. Deze prikkels worden in de hersenen geanalyseerd in de gevoelsschors (somatosensorische cortex) en geven informatie over plaats en intensiteit van de pijn.
Bijvoorbeeld: iemand slaat met een hamer op zijn linkerwijsvinger. De informatie gaat dan vanuit de vinger via zenuwbanen naar het ruggenmerg en de hersenen. De gevoelsschors vertelt ons de plaats (de linkerwijsvinger) en hoe intens de pijn is.
Medial pathway
Medial pathway is een systeem dat ons een emotionele waarde aan de pijn doet geven. Dit omvat hersengebieden die belangrijk zijn bij emoties: anterieure en posterieure cingulate cortex, frontale cortex, amygdala, insula ... Dit systeem bepaalt hoe erg we pijn vinden.
Bijvoorbeeld: iemand slaat met een hamer op zijn linkerwijsvinger. Het slachtoffer is een violist die ’s avonds deelneemt aan de Koningin Elisabethwedstrijd. Zijn emotionele beleving zal helemaal anders zijn dan wanneer het slachtoffer werkzaam is als bouwvakker en zich regelmatig eens flink pijn doet. De violist zal de pijn een score van 10/10 geven, terwijl de bouwvakker dezelfde pijn als 3/10 bestempelt.
Chronische pijn
- Wanneer pijn chronisch wordt en het dagelijkse leven ernstig belemmert, raakt de emotionele waarde van de pijnbeleving volledig verstoord. Bepaalde hersengebieden worden hypergeactiveerd wanneer ze pijnprikkels moeten verwerken. Hierdoor kan pijn vergroot worden waargenomen.
- Neuromodulatie kan deze hypergeactiveerde zones mogelijks kalmeren en zo de verwerking van pijnprikkels beïnvloeden. Door rechtstreekse elektrische stimulatie van de pijnbanen in het ruggenmerg (Dorsal Column Stimulation) of de registratiezone van pijn in de hersenen (cortex stimulatie of diepe hersenstimulatie) kan de elektrische transmissie van het eerste pijnsysteem veranderen. Dit is een invasieve vorm van neuromodulatie waarbij elektrodes worden aangebracht bij ruggenmerg, hersenoppervlakte of diep in de hersenen.
- Het besef groeit dat de stimulatie van het eerste systeem ook het tweede pijnsysteem beïnvloedt. Beïnvloeden van het tweede pijnsysteem gebeurt meestal met niet-invasieve neuromodulatie onder vorm van transcraniële directe stroomstimulatie (TDCS) of eventueel brongelokaliseerde neurofeedback technieken.