COPD is de afkorting van Chronic Obstructive Pulmonary Disease, ofwel chronisch obstructief longlijden. Obstructief betekent dat je ademhaling gehinderd wordt door een vernauwing van je luchtwegen. Er is met andere woorden sprake van een blijvende, niet omkeerbare belemmering van de ademhaling. De grootste oorzaak van COPD is roken.
Bij COPD patiënten komt vaak een mengvorm voor van 2 ziektebeelden: chronische bronchitis en longemfyseem
-
Chronische bronchitis: bij COPD zijn de luchtwegen chronisch ontstoken. Eén van de gevolgen is de aanmaak van te veel slijm. Ook is er een progressieve vernauwing van de luchtwegen. Dat heeft tot gevolg dat je moeilijker kan in- en uitademen en dat je kortademig wordt.
-
Emfyseem: een ander kenmerk van COPD is de aantasting van de longblaasjes. De longblaasjes of ‘alveoli’ brengen zuurstof in het bloed en geven bij het uitademen koolstofdioxide af. Beschadiging van de longblaasjes bij COPD vermindert het vermogen van de longen om zuurstof in het bloed te brengen en om koolstofdioxide te verwijderen. De schade aan de longen is blijvend en verergert meestal geleidelijk indien je blijft roken.
Oorzaken
- Roken: de meeste gevallen van COPD zijn bij ons te wijten aan roken.
- Andere oorzaken: luchtvervuiling, inademen schadelijke chemische stoffen en gassen, genetische factoren, expositie aan rook.
Symptomen
Niettegenstaande COPD bij ongeveer 400.000 mensen in België voorkomt, zijn er heel veel van hen die niet weten dat zij deze aandoening hebben. Symptomen van COPD worden dikwijls verward met astmasymptomen. Bovendien denken de meeste mensen dat COPD een aandoening is die vooral oudere mensen treft; terwijl in werkelijkheid, patiënten reeds de eerste symptomen kunnen hebben vanaf de leeftijd van 45 jaar.
Symptomen van COPD zijn:
- Kortademigheid (In het begin van de ziekte ben je vooral kortademig wanneer je een lichamelijke inspanning doet. Naarmate de ziekte vordert, word je steeds kortademiger, zelfs wanneer je stilzit)
- Vermoeidheid
- Slijmen ophoesten
- Beklemd gevoel in de borstkas
- Exacerbaties
- Constant hoesten
- Piepende ademhaling
Diagnose
Om COPD te diagnosticeren, stelt de arts vragen over je symptomen en voorgeschiedenis. We voeren ook een volledig lichamelijk onderzoek uit. De diagnose stellen we uiteindelijk met longfunctietesten, eventueel aangevuld met een RX van de longen of een CT-scan.
Behandeling
Een goede behandeling van COPD bestaat uit verschillende onderdelen. COPD is niet te genezen. Daarom gaat de meeste aandacht naar het voorkomen van een verdere achteruitgang.
- Rookstop en fijn stof vermijden is de eerste behandeling van COPD. Roken zorgt ervoor dat het ademen na verloop van tijd steeds moeilijker wordt. Het is daarom nooit te laat om te stoppen met roken. Hoe sneller je stopt met roken, hoe langer je longen jong blijven. Indien de longen door het jarenlange roken beschadigd zijn, verouderen deze aan dezelfde snelheid als bij niet-rokers vanaf het moment dat je stopt. Rookstop kan via je huisarts alsook via onze tabakoloog verbonden aan onze ziekenhuis.
- Daarnaast kunnen puffers helpen in het verlichten van de klachten en verminderen van exacerbaties of opstoten. Afhankelijk van de graad van de COPD kan je arts een behandeling voorschrijven in functie van de ernst van je COPD. Je start een behandeling met kortwerkende of langwerkende inhalatietherapie. Bij ernstige COPD opstoten kan een tijdelijke kuur met cortisonepillen noodzakelijk zijn om de opstoot te onderdrukken.
- Multidisciplinair longrevalidatie. Als kortademigheid en lichamelijke beperkingen je erg hinderen, kan je arts longrevalidatie in het ziekenhuis voorschrijven. Je volgt dan gedurende 6 maanden een revalidatietraject met een team van zorgverleners om je klachten te verbeteren. Lees meer in de brochure 'Longrevalidatie'.
- In sommige gevallen is chronische zuurstoftoediening noodzakelijk. Indien je echt heel kortademig bent en een laag zuurstofgehalte hebt, kan het nodig zijn om tijdelijk of blijvend zuurstoftherapie te krijgen. Je longarts kan chronisch zuurstoftherapie aanvragen op basis van zuurstofmetingen.
- Vaccinatie is eveneens aangewezen bij COPD patiënten. Jaarlijkse griepvaccinatie is aangeraden. Een griepinfectie kan immers aanleiding geven tot een ernstige opstoot van COPD waarvoor een ziekenhuisopname noodzakelijk is. Heb je een ernstige vorm van COPD, dan is een vaccinatie tegen pneumokokken aangewezen.
- Gezond eten is eveneens een belangrijk hoeksteen bij behandeling van COPD patiënten. Inname van noodzakelijke voedingsstoffen alsook behandeling van ondergewicht en overgewicht is zeer belangrijk.