- Het prikkelbare darm syndroom (PDS) noemen we ook wel eens spastische darm. Het heeft echter niet noodzakelijk te maken met spasmen of krampen.
- PDS is op zich ook geen ziekte, maar een veelheid aan klachten door een verstoorde darmwerking. Het is dus eerder een vervelende aandoening, maar niet ernstig.
- Het is de meest voorkomende chronische darmstoornis (vrouwen: 15 tot 20% / mannen: 5 tot 20%).
- Er bestaat geen verhoogde kans op darmkanker.
Oorzaken
- De algemene oorzaak is nog niet bekend, maar hangt vermoedelijk samen met een overgevoelig maagdarmstelsel.
- Je kan de klachten ook ervaren zonder PDS te hebben. Bij PDS zijn die verschijnselen wel blijvend, soms meer of minder aanwezig.
- Beïnvloedende factoren:
- Afwijkingen in de darmflora
- Bewegingsstoornissen in het maag-darmkanaal
- Mogelijke ontstekingscellen in de darmen
- Psychosociale factoren
- Voedingsfactoren
- Verlaagde pijndrempel in het maag- darmkanaal
Klachten
De klachten bij PDS verschillen van persoon tot persoon en van dag tot dag. Soms heb je maanden klachten gevolgd door klachtenvrije perioden.
- Afwijkend ontlastingspatroon (verstopping, diarree, afwisseling van de twee)
- Algemene klachten zoals hoofdpijn, moeheid, spier- en gewrichtspijnen
- Brandend maagzuur, sliklast, gevoel van een brok in de keel
- Gasvorming, winderigheid, rommelingen, een opgeblazen gevoel en een opgezette buik
- Zeurende, krampende of stekende pijn op allerlei plekken in de buik. Vermindert soms na de stoelgang of na de maaltijd.
Onderzoek
- Onze gastro-enterologen gebruiken onder andere de Rome-criteria om de diagnose van PDS vast te stellen. Het zijn diagnostische criteria over de functionele darmziekten die gastro-enterologen vanuit de hele wereld vastleggen tijdens conferenties in Rome (laatste versie: Rome IV-criteria – d.d. mei 2016):
- Enkel diagnose van PDS als er geen organische of biochemische verklaring is voor de symptomen.
- Symptomen moeten langer dan 6 maanden bestaan.
- Je moet had gemiddeld minstens 1 dag per week in de afgelopen 3 maanden buikpijn.
- Je hebt tenminste 2 van de volgende 3 symptomen:
- Buikpijn is gerelateerd aan de ontlasting.
- Frequentie van de stoelgang (diarree of verstopping) verandert.
- Vorm van de stoelgang verandert (te hard of te waterig).
- Er zijn symptomen die de diagnose versterken, maar die zijn niet voldoende om PDS te bevestigen. Ook niet alle patiënten hebben er last van:
- Abnormale ontlasting
- Slijm bij ontlasting
- Opgeblazen gevoel/opgezette buik
- Symptomen worden erger na de maaltijd.
- Brandend maagzuur
- Hoofdpijn
- Fibromyalgie
- Problemen met de blaas
- Pijn bij het vrijen
Behandeling
- Een behandeling die PDS definitief geneest is er nog niet.
- Bepaalde voedingsmiddelen vermijden en je levensstijl aanpassen heeft vaak het beste effect.
- Hypnotherapie en cognitieve gedragstherapie kunnen helpen om beter met de aandoening om te gaan en problemen te verminderen.
- Onze artsen kunnen ook medicijnen voorschrijven. Experimenteer zeker zelf niet met medicatie, maar raadpleeg steeds een arts:
- Antidepressiva
- Bulkvormende stoffen (zorgen voor een soepele ontlasting)
- Kalmerende middelen
- Krampwerende middelen (spasmolytica)
- Laxeermiddelen
- Middelen tegen diarree
- Pijnstillers