Trigeminusneuralgie is een uiterst invaliderende pijn in het aangezicht.
De term is gebaseerd op de naam van de zenuw die de helft van het gelaat van gevoel voorziet: de nervus trigeminus (drielingszenuw). Deze gevoelszenuw heeft 3 grote takken die gevoel voorzien in:
Voorhoofd en oog: tak 1, nervus infra- en suprorbitalis
Wang: tak 2, nervus maxillaris
Kaak: tak 3, nervus mandibularis
Er is een onderscheid tussen atypische aangezichtspijn en typischetrigeminusneuralgie. Enkel de laatste bespreken we hier.
Oorzaken
Druk op de nervus trigeminus door bv. een tumor over het verloop van de zenuw
Multipele sclerose: dit is zelden het eerste symptoom maar aanwezig bij patiënten met MS tot 30%
Druk op de intredeplaats van de trigeminus ter hoogte van de hersenstam door een bloedvat (microvasculaire compressie)
Klachten
Aanvalsgewijze pijnklachten die uitgelokt kunnen worden door aanraking (eten, scheren, wind ...) in een typisch verdelingsgebied van één of meerdere van de trigeminustakken.
Dergelijke pijn kan eigenlijk op elke leeftijd optreden maar toch vooral op een oudere leeftijd.
Onderzoek
NMR-scan van de hersenen
Behandeling
Eerste behandeling: opstarten van medicatie onder vorm van anti-epileptica. Eventueel kunnen meerdere medicaties gecombineerd worden of kunnen andere analgetica geassocieerd.
Behandeling van de zenuwknoop waar de 3 takken van de trigeminuszenuw (ganglion van Gasser) samenkomen: indien medicatie de pijn niet kan onderdrukken of teveel neveneffecten veroorzaakt. Deze zenuwknoop, gelegen onder de oogkas, wordt bij dergelijke procedure aangeprikt onder fotogeleide. Ze kan vervolgens worden opgewarmd (thermocoagulatie), behandeld met hoogfrequente radiogolven (RF behandeling) of ingespoten met een alcoholoplossing. Deze behandelingen worden toegepast bij MS-patiënten en bij oudere patiënten alsook bij de vroeger vermelde atypische aangezichtspijn. Deze procedures zijn relatief eenvoudig en gebeuren via één dag-en-nachtopname. Het effect op de pijn is meestal binnen de eerste dagen na behandeling aanwezig. De duur van het effect is zeer uiteenlopend van maanden tot vele jaren en soms zelfs definitief.
Microvasculaire decompressie: een open neurochirurgische ingreep bij jongere patiënten. Wordt toegepast als medicatie geen effect heeft of nevenwerkingen veroorzaakt en als via NMR-scan van de hersenen een vasculaire structuur wordt vastgesteld die op de intredeplaats van de nervus trigeminus drukt. Hierbij wordt onder algemene narcose een kleine opening in de schedel gemaakt ter hoogte van het achterhoofd achter het oor. Ter hoogte van de contactplaats tussen bloedvat en zenuw wordt dan een stukje kunststof geplaatst om de druk op de zenuw weg te nemen. Meestal is ook hier het effect op de pijn zeer snel merkbaar en definitief.
