"Minder complicaties en betere kansen voor patiënten dankzij samenwerking"
Acht ziekenhuizen uit Antwerpen en het Waasland - waaronder AZ Voorkempen - zijn samen opnieuw erkend als excellentiecentrum voor de diagnose en behandeling van neuro-endocriene tumoren. Dat zijn complexe tumoren die meestal ontstaan in maag, darm of alvleesklier. Doordat ze laattijdig leiden tot klachten, wordt de diagnose vaak pas in een vergevorderd stadium gesteld.
Het ‘NETwerk’ (Neuro Endocriene Tumoren) ontving opnieuw het excellentiecertificaat voor de diagnose en behandeling van deze zeldzame tumoren. Daarnaast was er nog een bijkomende erkenning voor de behandeling van neuro-endocriene tumoren in de longen. Het gaat om GZA Ziekenhuizen, AZ Klina, AZ Monica, AZ Rivierenland, UZA, VITAZ, AZ Voorkempen en Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA).
Uniek netwerk in Europa
Met de nieuwe erkenning bevestigen de acht ziekenhuizen hun expertise. In 2017 erkende de European Neuroendocrine Tumor Society (ENETS) hen als excellentiecentrum voor neuro-endocriene tumoren. Die erkenning is nu vernieuwd. Bovendien is het uniek in België én Europa dat de ziekenhuizen als netwerk erkend zijn als excellentiecentrum, en niet individueel.
“Patiënten met een zeldzame of complexe kanker hebben betere kansen in een gespecialiseerd ziekenhuisnetwerk. Door de samenwerking hebben de zorgverleners veel meer expertise dan wanneer ze geen netwerk zouden vormen. Dat leidt tot een hogere overlevingskans voor de patiënten. Daarom hebben we de voorbije jaren veel geïnvesteerd in NETwerk”, vertelt oncoloog dr. Willem Lybaert. “Hoe meer ervaring een team heeft, hoe beter de genezingskansen en hoe kleiner het risico op complicaties. Bovendien kunnen gespecialiseerde centra vaak meer vernieuwende behandelingen aanbieden en heeft de patiënt meer kans om aan een klinische studie te kunnen deelnemen. De inzet van al onze stafleden en paramedici wordt nu beloond met een voortzetting van onze erkenning.”
Complexe tumoren
Neuro-endocriene tumoren (NET) zijn erg zeldzaam en complex. Patiënten met zo’n tumor hebben nood aan een gespecialiseerde behandeling en zorg. Voor het stellen van de juiste diagnose, zijn ook artsen met specifieke expertise nodig.
Om patiënten met deze tumoren op de best mogelijke manier te behandelen, bundelden acht ziekenhuizen in Antwerpen en het Waasland in 2016 de krachten onder de naam ‘NETwerk’. De acht partners deelden sindsdien samen met de Universiteit Antwerpen al hun kennis. Samen zijn de ziekenhuizen goed voor 1 500 patiënten per jaar met neuro-endocriene tumoren, en 40 gespecialiseerde zorgverleners (artsen en verpleegkundigen). De komende jaren willen de partners samen met de UAntwerpen hun expertise verder bundelen.
Bijkomende erkenning voor tumoren in longen
De acht ziekenhuizen behaalden hun vernieuwde erkenning na een grondige doorlichting. Die leverde een bijkomende erkenning op voor de behandeling van neuro-endocriene tumoren in de longen.
In december 2022 voerde ENETS een uitgebreide audit uit bij vier van de acht ziekenhuizen. Zowel de NET-specialisten als de NET-verpleegkundigen van UZA, ZNA, VITAZ en AZ Klina moesten aantonen dat ze patiënten met neuro-endocriene tumoren van het spijsverteringsstelsel met de nodige kennis en bekwaamheid behandelen. Daarnaast onderzochten de auditeurs of het NETwerk voldoende expertise heeft om ook tumoren in de longen te behandelen.
Na dit grondige onderzoek concludeerden de auditeurs dat de samenwerking kwaliteitsvol verloopt. Ze erkenden het NETwerk opnieuw voor de maximumperiode van vijf jaar als excellentiecentrum voor neuro-endocriene tumoren van zowel het spijsverteringsstelsel als van de longen.
“Deze vernieuwde erkenning is bovenal een belangrijk signaal naar onze patiënten. Ze bevestigt de meerwaarde van samenwerken rond deze zeldzame tumoren. En het allerbelangrijkste: dit heeft een positieve impact op het ziekteverloop van onze patiënten”, aldus prof. dr. Marc Peeters, CEO van UZA en coördinator van NETwerk. “Het stimuleert onze zorgverleners om innovatief te blijven werken.”
Ook EURACAN, een Europese organisatie die zich bezighoudt met het oprichten van referentienetwerken voor zeldzame kankertypes, erkende in 2022 NETwerk als een Europees Referentienetwerk (ERN) voor de behandeling en diagnose van neuro-endocriene tumoren.
Over neuro-endocriene tumoren
Neuro-endocriene tumoren zijn complex en zeldzaam: elk jaar krijgen zo'n 1000 mensen in België te horen dat ze aan deze vorm van kanker lijden. Deze kwaadaardige tumoren ontstaan uit neuro-endocriene cellen, het vaakst komen ze voor in de maag, darm of alvleesklier. Neuro- endocriene tumoren groeien traag en geven vaak laattijdig klachten, waardoor de diagnose dikwijls pas in een laat stadium wordt gesteld. Hierdoor is genezing soms niet meer mogelijk, maar kan men wel de groei van de tumor afremmen en symptomen behandelen.